Mae symbolau yn bwysig. Mae nhw’n llunio ein hamgyffred o pwy ydym ni. Y symbol amlycaf o’n darostyngiad yw’r frenhiniaeth. Ond mae’n fwy na hynny. Mewn cyfnod lle mae’r gwahaniaethau rhwng y tlawd a’r cyfoethog yn mynd yn fwy-fwy amlwg, lle mae tlodi bwyd a thanwydd yn rhemp, lle mae pobl heb gartrefi, mae bodolaeth …
Archifau Awdur: Robat Idris
Cam Nesaf Y Rhondda gan Leanne Wood – adolygiad
“The Welsh make and remake Wales day by day and year after year. If they want to.” – Gwyn Alf Williams Beth yw sefyllfa sosialaeth yn y Gymru dymhestlog gyfoes? Cwestiwn amserol a ninnau ar drothwy etholiadau’r Senedd. Oes yna, erbyn hyn, wleidyddion sy’n ddiedifar sosialaidd? Os oes yna, sut fath o lwyfan sydd ganddyn …
Parhau i ddarllen “Cam Nesaf Y Rhondda gan Leanne Wood – adolygiad”
Militariaeth yng Nghymru
Erthygl a ymddangosodd gyntaf yn y Gymraeg ar wefan Cymdeithas y Cymod yn Ionawr 2021 i nodi fod y Cytundeb ar Wahardd Arfau Niwclear wedi dod i rym, a bod diwrnod o ymgyrchu yn erbyn y Rhyfel yn Yemen. Militariaeth. Un o’r pynciau pwysicaf, ond un na chaiff ei drafod rhyw lawer yn gyhoeddus yng …
Hiroshima-Nagasaki 75: gweithio tuag at Gymru ddi-niwclear
Aeth 75 mlynedd heibio ers i’r Americanwyr, gyda chytundeb Prydain, ollwng bomiau atomig ar Hiroshima a Nagasaki. Dyma’r tro cyntaf, a hyd yma yr unig dro, i arfau dinistr torfol niwclear gael eu defnyddio. Y gred arferol yw mai hyn arweiniodd at ddiwedd yr Ail Ryfel Byd, ond ‘roedd Siapan yn barod ar ei gliniau, …
Parhau i ddarllen “Hiroshima-Nagasaki 75: gweithio tuag at Gymru ddi-niwclear”
Tir Cymru
Cyflwyniad Mae’r diwydiant amaeth wedi bod ynghlwm â thir Cymru o’r dechrau. Fel un o’r gyfres Cam nesaf Cymru bwriad yr erthygl yma yw ceisio cyflwyno peth o gefndir amaeth yng Nghymru i gynulleidfa drefol, a cheisio gofyn rhai cwestiynau am y diwydiant ei hun. Byddwn yn edrych ar ffyrdd y gall amaethwyr a phobl …
Diwrnod VE – a’r gwirioneddau eraill am ryfel
Mai 1af oedd Diwrnod Rhyngwladol y Gweithwyr. Gŵyl Banc fel arfer, ond nôl yn 2019 cyhoeddodd Llywodraeth San Steffan y byddai yr Ŵyl Banc yn cael ei symud i Mai 8fed yn 2020 er mwyn dathlu 75 mlynedd ers Diwrnod VE – sef y diwrnod pan ddaeth yr Ail Ryfel Byd i ben yn Ewrop. …
Parhau i ddarllen “Diwrnod VE – a’r gwirioneddau eraill am ryfel”
Gordon yr Injan Fawr: penodiad gwleidyddol
Mae Undod wedi beirniadu Llywodraeth Cymru mewn cyfres o flogiau am y ffordd mae wedi ymwneud â’r argyfwng Covid-19 o’r cychwyn cyntaf, pan fethwyd a gohirio gêm rygbi rhwng Cymru a’r Alban tan y funud olaf – pan oedd hi’n rhy hwyr i atal miloedd o gefnogwyr rhag teithio i Gaerdydd. Darllenwch y gyfres gyfan. …
Parhau i ddarllen “Gordon yr Injan Fawr: penodiad gwleidyddol”
Cymunedau iach yw sail ein bywydau
Cymunedau iach yw sail ein bywydau. Dyna gred grŵp o bobl o Wynedd a Môn sy’n datblygu strategaeth amgen ar gyfer datblygu cymunedau. Mabwysiadwyd yr enw “SAIL” gan mai cymuned yw sail popeth. Sail yr economi. Sail diwylliant. Sail iaith. Sail gwytnwch. Sail cyfartaledd. Sail plethu’r cenedlaethau. Sail celfyddyd. Sail y dyfodol. Sail Cymru. Fel …
Plaid Cymru a niwcs – y drwg yn y caws
Bydd Plaid Cymru yn cyfarfod yn Abertawe am eu cynhadledd flynyddol dros y penwythnos, a mae’n siŵr y gallwn ddisgwyl pob math o addewidion am y Gymru annibynnol sydd yn ymddangos yn nes nag y bu ers oesoedd. Ond ydi hon yn Blaid y gallwn ddibynnu arni i’n harwain i’r gwynfyd? Neu fydd hi’n debyg …
Y Sioe a’r Steddfod: bonedd a gwrêng
Dwy o Wyliau mawr cenedlaethol sydd yna a sefydlwyd yn benodol ar gyfer pobl Cymru – Y Sioe Fawr (Roial Welsh yn Gymraeg) a’r Steddfod (Royal National Eisteddfod gynt). Heblaw am gemau rhyngwladol, dyma lle y gwelir y torfeydd mwyaf – tua 240,000 yn y Sioe dros 4 diwrnod, a tua 150,000 yn y Steddfod …
Trwyddedau arfau i Sawdi Arabia yn anghyfreithlon medd y Llys Apêl – be sydd wnelo hyn a Chymru?
Be ydi’r stori? Mae Undod yn croesawu’r newydd fod y Llys Apêl wedi barnu fod trwyddedu allforio arfau oddi yma i Sawdi Arabia yn anghyfreithlon. Dywedodd y barnwyr ei fod yn “afresymegol a felly yn anghyfreithlon” bod Ysgrifennydd dros Fasnach Ryngwladol Llywodraeth y Deyrnas Gyfunol wedi awdurdodi trwyddedau am allforion arfau, heb asesu a oedd …